Marszałek i 12 maja.

78 lat temu, 12 maja 1935 roku, zmarł w Warszawie Józef Klemens Piłsudski. Pierwszy marszałek Polski. 

Trzeba pamiętać, że to On miał na tyle dużo wyobraźni, że obudził polskie społeczeństwo z letargu niewoli i  przyczynił się do odzyskania przez Polskę niepodległości.

Dzień 12 maja ma jeszcze jedno ważne znaczenie dla naszej pogmatwanej historii. I to bardzo okrutne. Bo dziewięć lat przed swoją śmiercią, marszałek Piłsudski dokonał w tym dniu zbrojnego zamachu stanu. Głównym powodem zamachu była pogarszająca się sytuacja polityczna i gospodarcza kraju, zaś bezpośrednią przyczyną seria kryzysów gabinetowych w latach 1925-1926. Smutna i tragiczna historia.

Ale można także mówić o tym dniu trochę mniej patetycznie. To m.in. dzięki niemu w tym dniu możemy spokojnie obchodzić sobie w Polsce, na przykład, ... Światowy Dzień Ptaków Wędrownych.

Tak, marszałek Józef Piłsudski wielkim Polakiem był!

Odnalazłem niedawno piękny portret marszałka namalowany przez Stefana Norblina, urodzonego 29 czerwca 1892 roku w Warszawie, malarza, plakacistę, ilustratora, grafika, projektanta strojów teatralnych i mebli. Norblin namalował serię portretów z marszałkiem Piłsudskim. Niestety, znalazłem jedynie te dwa, które prezentuję we wpisie. Może ktoś będzie miał więcej szczęścia i odnajdzie pozostałe. Pierwszy obraz to olej na płótnie, o rozmiarach 120x148cm. 

Drugi obraz marszałka Piłsudskiego znalazłem w postaci reprodukcji czarno-białej.

Przed wojną Norblin był całkiem popularny i wzięty jako malarz portrecista. Namalował m.in. portret drugiego marszałka Polski Rydza-Śmigłego. 

Po wybuchu II wojny światowej, Norblin opuścił Polskę i uciekł z żoną do Rumunii. Dalej, przez Włochy, Turcję i Irak przedostał się aż do Indii, gdzie ... na zlecenie maharadżów malował ich portrety, a także dekorował malowidłami ich pałace. Projektował tam również meble oraz wnętrza. Po wojnie, w 1946 roku dotarł z rodziną do San Francisco. Niestety tutaj popadł w depresję. Jako niedoceniony artysta pracował w firmie dekoratorskiej. W 1952 roku popełnił samobójstwo. 

Był jeszcze jeden ciekawy malarz z okresu przedwojennego, który namalował portrety marszałka Piłsudskiego. To Konrad Krzyżanowski, urodzony 15 lutego 1872 w Krzemieńczuku na Ukrainie, zmarły 25 maja 1922 w Warszawie.  Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, z której ze względów politycznych został wydalony. W 1897 wyjechał do Monachium studiować w prywatnej szkole malarstwa Szymona Hollosy'ego. W 1900 osiadł w Warszawie, gdzie założył prywatną szkołę malarską. W latach 1917 – 1918 był profesorem malarstwa w Polskiej Szkole Sztuk Pięknych w Kijowie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości reaktywował działalność swej prywatnej szkoły artystycznej w Warszawie. Poniżej dwa portrety marszałka Piłsudskiego autorstwa Krzyżanowskiego. Pierwszy portret pochodzi ze zbiorów internetowych Pinakoteki.

Drugi obraz pochodzi z reprodukcji zamieszczonej na karcie pocztowej i przypisywany jest właśnie Krzyżanowskiemu. Ale jest za to uroczy!

Malarstwo Konrada Krzyżanowskiego jest tak niesamowite, że zasługuje na oddzielny wpis. A tymczasem pamiętajmy o marszałku!