Brutalna ironia życia społecznego w Rosji

W pierwszej chwili pomyślałem sobie, że to jest taki rosyjski Jerzy Duda-Gracz. Ale po chwili studiowania tych obrazów stwierdziłem, że chyba jednak nie. Nasz artysta tworzył bardziej baśniowe sceny. Jak pamiętamy, Duda-Gracz przedstawiał ludzi o karykaturalnie zdeformowanych ciałach i używając czytelnych symboli, obnażał ludzkie, a w zasadzie polskie wady, takie jak głupotę, nietolerancję, zakłamanie, chamstwo, lenistwo, itp. 

Natomiast Wasilij Szulżenko [Василий Шульженко] zrobił to podobnie, lecz zrobił to po prawdziwie rosyjsku! Poszedł na maksa. Wręcz karykaturalnie, niezwykle surowo i naprawdę dosłownie podjął się przedstawienia cech swoich rodaków. On przerysował ich znane ogółowi cechy. Zilustrował okrutnie większość znanych stereotypów myślowych o Rosjanach. Brrr. I zrobił to, aż ...ordynarnie. Sam nie wiem co o tym naprawdę sądzić. 

Nie zaliczam się raczej do wielkich miłośników Rosji. Przyznam się, że bardzo lubię i nawet trochę znam ich sztukę, literaturę, muzykę poważną. Ale Rosjan? Nie wiem czy ich lubię. Raczej się ich obawiam. Ale moje pokolenie niestety już tak ma. Mam nadzieję, że moje córki będą inne i bardziej otwarte na Rosję. Za to jeśli chodzi o malarstwo, to zawsze można na Rosjan liczyć! Są świetni i niezwykli!

Artysta malarz Wasilij Władimirowicz Szulżenko, ur. w 1947r. w Moskwie, maluje w stylu groteskowego realizmu. W 1973 roku ukończył Moskiewski Instytut Poligrafii. Jego prace można znaleźć w zbiorach muzealnych i prywatnych w Rosji, USA, Włoch, Francji, Finlandii, Holandii, Galerii Trietiakowskiej w Moskwie, w Muzeum "M'ARS" (Moskwa), w Muzeum "Kissy" w Oklahoma City (USA). 

Aktualnie Wasia Szulżenko mieszka i pracuje w Moskwie. 

Jego prezentowany na blogu cykl obrazów zatytułowany "Modernizacja Rosji" wywołał wielką sensację! I to nie tylko w samej Rosji. Wasilij Szulżenko przedstawił w nim swoją wersję prawdziwej Rosji. Jak sam mówił jest ona też tak samo postrzegana również przez większość jego rodaków. Obrazy przedstawiają z okrutną ironią wiele cech społecznych współczesnych Rosjan. Wśród namalowanych postaci można zauważyć sporo rozpoznawalnych typów. Alkoholicy, ludzie marginesu, brudasy, zwykli samce, "robole" ale też normalni, zwykli obywatele, którzy muszą żyć w tym samym świecie i środowisku. Często zdegradowanym, zniszczonym czy wręcz zdewastowanym. 

Poniżej cytat z pewnego wywiadu Wasilija.

«А за что нас любить? Да мы - худшие люди в мире: злые, ленивые, завистливые! К примеру, американец скажет: "Мой сосед Сэм молодец, он такой успешный!" А наш деревенский пьяница будет ненавидеть и презирать работящего зажиточного мужика. А миф о широкой русской душе? Широкой она становится лишь на время действия алкоголя».

Co można przetłumaczyć jakoś tak. "A za co nas można lubić? Przecież my jesteśmy najgorsi na świecie: źli, leniwi, zawistni! Na przykład Amerykanin powie: "Mój sąsiad Sam, zuch, on taki zaradny!" A nasz wiejski pijak będzie zaraz nienawidzić i gardzić pracowitym, zamożnym sąsiadem. A mit o szerokiej rosyjskiej duszy? Szersza staje się tylko w czasie upojenia alkoholem"

On nie próbuje przedstawiać swoich bohaterów w taki sposób, żeby widz myślał, że to jakiś żart. On wali swoją farbą olejną na całego! W ciężkiej, brudnej teksturze pokazuje niemalże rzeźbiarskie, grubo ciosane sylwetki swoich bohaterów. Z nich emanuje zwykła brzydota! Można odnieść wrażenie, że od tych postaci niesie zapach nieumytych ciał, na ich twarzach widoczne są znamiona degradacji od chronicznego alkoholizmu. Twarze tych ludzi opisuje zupełny brak emocji, obojętność i pogodzenie się z losem uciskanego niewolnika, topiącego pogardę dla własnych słabości i niewielkiego znaczenia na dnie szklanki z wódką.

A wszystko to - na tle akcesoriów kościelnych, na tle cerkwi "Świętej Rosji", złotych kopuł i krzyży. 

Można ze współczuciem odnieść się do wielu postaci na tych obrazach, i martwić się o tych zagubionych, nieszczęśliwych ludzi. Ale myślę, że jeszcze i u nas w Polsce, pewnie znalazłoby się wiele podobnych klimatów. Więc nie ma się z czego ani śmiać, ani cieszyć. Wasia ukazał chyba prawdę nie tylko w Rosji. 

Źródło zdjęć: http://www.go2life.net/